مقدمه

کودکان کم توان ذهنی از جمله افرادی هستند که در جوامع بشری وجود دارند این دسته از کودکان،افرادی هستند که به علت وجود یک سری از تفاوت ها نیازمند امکانات خاص و توجه ویژه ای نسبت به افراد عادی هستند. اکثر کودکان کم توان ذهنی به علت کم تحرکی وگاهی عدم تحرک دچار ضعف های جسمانی هستند.به خصوص در مهارت های حرکتی نسبت به افراد عادی بسیار ضعیف تر هستند. همانطور که می دانیم تربیت بدنی یکی از عناصر اصلی آموزش و پرورش به ویژه در کودکان است.مزیت اصلی تربیت بدنی این است که این کودکان از طریق بازی و فعالیت های مطلوب،از شرکت در آن لذت می برند و توانایی های حرکتی خود را نیز به طور قابل توجهی افزایش می دهند.در این فصل ابتدا مطالبی در مورد کودکان استثنایی و کم توان ذهنی و تعاریف آنها آورده می شود وسپس به رشد و عوامل موثر در آن می پردازیم  و بعد از آن مفاهیم حرکتی را مطرح می کنیم و در پایان به تحقیق هایی که در ارتباط با این موضوع،در ایران و دیگر کشورها پرداخته می شود.

مفهوم و ضرورت آموزش و پرورش استثنایی:

کودک استثنایی کودکی است که تفاوت های چشمگیری نسبت به دیگر همسالان خود دارد به این ترتیب در نوع آموزش و پرورش این کودک نسبت به همسالانش باید تفاوت های منحصر به فردی وجود داشته باشد

 تحول تعریف کم توانی ذهنی

کم توان ذهنی از جنبه های مختلف روان شناسی،زیست شناسی و آموزشی قابل تعریف وتبیین است. محققان و موسسات علمی زیادی این اختلال را مورد مطالعه قرار دادند که معتبرترین آن ها انجمن کم توان ذهنی آمریکا است که در این قسمت به سیر تاریخی تعریف کم توان ذهنی از دیدگاه این انجمن می پردازیم.

طبقه بندی کم توان ذهنی:

به منظور درک روشنتر از گوناگونی افرادی که بر چسب عقب ماندگی ذهنی دریافت کرده اند،چندین سامانه طبقه بندی به وجودآمده است. که ما در اینجا طبقه بندی براساس شدت شرایط و از دید آموزش و پرورش،و نوع حمایت مورد نظر هر طبقه را مطرح می کنیم.

سن بروز

تعریف عقب مانگی ذهنی آمریکا سن بروز عقب مانگی ذهنی را پیش از 18سالگی معین کرده است.دلیل انتخاب 18سالگی به عنوان حد نهایی این است که عقب ماندگی ذهنی بخشی از مجموعه شرایطی است که ناتوایی های رشدی نامیده می شود. ناتوانی های رشدی کم توان ذهنی و یا جسمی هستند که در هنگام تولد یا در دوران کودکی و سال های نوجوانی تشخیص داده می شوند.

تاریخچه

مولفان کتاب های خارجی اغلب پیشگامان شناخت و آمورزش کودکان استثنایی را پزشکان اروپایی معرفی می کنند.برخی از مذاهب آسیایی و نیز دین زرتشت در ایران و پس از آن دین مبین اسلام از قرن ها قبل مردم را به داشتن رفتاری انسانی با عقب مانده های ذهنی وکمک و رسیدگی با آنان تشویق و سفارش کرده اند.تا اوایل قرن نوزدهم کتاب یا فعالیت های پژوهشی قابل قبول و مدونی در زمینه عقب ماندگی های ذهنی یا اختلالات رفتاری به تحریر در نیامده و این دو مقوله از یکدیگر تفکیک نشده است.

نظریه های رشد 

در رابطه با رشد و همچنین رشد حرکتی نظریه های زیادی مطرح شده است. اما دو نظریه بسیار مهم در رشد بالیدگی و نظریه سیستم های پویا هستند.

نظریه بالیدگی

از اولین نظریه های مطرح شده درباره رشد الگوهای حرکتی است .بالیدگی سیستم عصبی مرکزی را تنها عامل رشد و توسعه مهارت ها و الگوی حرکتی می داند به همین دلیل معتقد است که تمرین و دیگر عوامل محیطی، نقشی در رشد این مهارت های ندارد (هی وود،2003).

نظریه سیستم های پویا

دیدگاه سیستم های پویا یکی از شاخه های دیدگاه بوم شناختی است. بر اساس نظریه سیستم های پویا،افراد از سیستم های بسیار پیچیده و هماهنگ تشکیل می شوند(اولریخ وجانسون،1989).رفتار حاصل عملکرد کلیه سیستم های فرد است (گالاهو و آزمون،2004 ).

تاریخچه ی بازی

بازی کودکان پدیده ای است که در فرهنگ و تمدن جوامع گوناگون در همه دوران ها،توجه مردم را به سوی خود کشیده است، به همین دلیل بازی های کودکان از سوی کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.حتی در کهن ترین تصویرها و نگاره های به دست آمده از مصر باستان، ابزار هایی مانند توپ، عروسک، حیوانات و ارابه هایی ساخته شده برای بازی کودکان دیده می شود

برنامه تمرینی منتخب

در ژوئن1989 دکتر تام مکنزی،آقای پل رزن گارد و دکتر جیمز سالیس، گروهی از محققان و مربیان دانشگاه سن دیگو، کمک هزینه ی 5 ساله ای را از موسسه قلب، خون وشش آمریکا دریافت کردند تا ارزیابی تجربی و ابزار برنامه تربیت بدنی مرتبط با سلامتی را برای مدارس ابتدایی گسترش دهند

ادبیات پیشینه تحقیق

بر روی موضوع کودکان استثنایی  و به تبع آن کودکان کم توان ذهنی تحقیقات زیادی صورت گرفته است،اما بیشتر این تحقیقات جنبه درمانی وکلینیکی داشته اند و کمتر به مبحث رشد حرکتی و مهارت های حرکتی پایه در این کودکان پرداخته شده است